Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όλο και περισσότεροι χρήστες του διαδικτύου άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον για τις έρευνες OSINT, οι οποίες έχουν πλέον μεγάλη απήχηση στην κοινή γνώμη. Χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες, αναλύοντας αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αξιοποιώντας πλήρως τα εργαλεία γεωεντοπισμού ανοικτού κώδικα, κάποιοι χρήστες κατάφεραν όχι μόνο να σχηματίσουν συνεργατικές κοινότητες αλλά και να θέσουν σημαντικά στοιχεία και ευρήματα στη διάθεση των δημοσιογράφων και του κοινού. Πολλοί ερασιτέχνες ερευνητές άρχισαν να χαρτογραφούν εθελοντικά τα γεγονότα του πολέμου, να παρακολουθούν την κίνηση στους δρόμους της Ουκρανίας, να συγκεντρώνουν πληροφορίες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς ή ακόμη και να παρακολουθούν ιδιωτικά γιοτ και τζετ Ρώσων ολιγαρχών.
Μια πρόσφατη έρευνα της ερευνητικής ομάδας Bellingcat που απευθυνόταν σε ερευνητές ανοικτού κώδικα με διαφορετικό επαγγελματικό υπόβαθρο έδειξε ότι σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες διεξήγαγαν διαδικτυακές έρευνες στον ελεύθερο χρόνο τους, ενώ η μηχανή αναζήτησης της Google αναδείχθηκε στο δημοφιλέστερο "εργαλείο" μεταξύ των συμμετεχόντων στην έρευνα.
Την ίδια στιγμή, οργανισμοί όπως το Παγκόσμιο Δίκτυο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (GIJN) παρέχουν μια σειρά από πολύτιμα εργαλεία και πηγές για επαγγελματίες, καθώς και έναν Οδηγό Ερευνητικής Δημοσιογραφίας για Πολίτες. Με δημοσιεύσεις σε δώδεκα γλώσσες, το GIJN εξοπλίζει δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο με ζωτικής σημασίας τεχνικές και τεχνογνωσία, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να διεξάγουν έρευνες και να αποκαλύπτουν περιστατικά κατάχρησης εξουσίας. Περισσότερα για τον ρόλο και τον αντίκτυπο της ερευνητικής δημοσιογραφίας παγκοσμίως θα συζητηθούν στο spotlight session "Γιατί έχει σημασία η ερευνητική δημοσιογραφία".
Αυτό μας οδηγεί στο ερώτημα- πώς μπορεί ο καθένας να ξεκινήσει μια διαδικτυακή έρευνα; Με τις μηχανές αναζήτησης να παράγουν αναρίθμητα αποτελέσματα, πώς θα επιλέξετε τι να γράψετε στη γραμμή αναζήτησης; Ο μετρ σε θέματα διαδικτυακής αναζήτησης Henk Van Ess θα απαντήσει σ’ αυτό το ερώτημα στο workshop "Τεχνικές έρευνας και επαλήθευσης: So you think you can Google;". Έχοντας παρέχει τις γνώσεις του πάνω στη διαδικτυακή έρευνα και την έρευνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα NBC News, Global Witness, Buzzfeed, Google, Axel Springer, ITV, καθώς και σε βραβευμένους με Πούλιτζερ δημοσιογράφους της Wall Street Journal, ο Henk Van Ess θα μοιραστεί χρήσιμες συμβουλές και θα αποκαλύψει τα τεχνάσματα για μια επιτυχημένη διαδικτυακή έρευνα.
Για να γνωρίσετε τα μέλη του Παγκόσμιου Δικτύου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (GIJN) και να παρακολουθήσετε το εργαστήριο "Τεχνικές έρευνας και επαλήθευσης: So you think you can Google?" με τον Henk Van Ess, εγγραφείτε στη Διεθνή Εβδομάδα Δημοσιογραφίας του iMEdD εδώ.